Skanseny
 

Wielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach - Oddział Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy

Wielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach jest częścią Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy – miejsca odkrycia wczesnopiastowskiego grodu biskupiego, wzniesionego w X wieku nad Jeziorem Lednickim. Badania archeologiczne wykazały, że są to pozostałości kamiennych budowli: pałacu, kaplicy, kościoła oraz wału obronnego, zbudowanych za panowania Mieszka I. To tutaj prawdopodobnie, pierwszy historyczny władca Polski przyjął chrzest. Z tego powodu Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy nosi także nazwę Pomnika Historii Narodu Polskiego.

Warto zwiedzić całe Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy – jedno z największych muzeów na wolnym powietrzu w Polsce, na które składają się wystawy: archeologiczne, przyrodnicze oraz etnograficzne. Poszczególne części muzeum to: Wielkopolski Park Etnograficzny, Rezerwat Archeologiczny na Ostrowie Lednickim, Rezerwat Archeologiczny w Gieczu, Rezerwat Archeologiczny – Gród w Grzybowie oraz Punkt Etnograficzny w Rogierówku. Miejsca te znajdują się w promieniu kilkunastu kilometrów od siebie, dlatego jeden dzień to za mało, aby zwiedzić cały kompleks.

W 2009 roku Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy obchodziło czterdziestolecie powstania. W roku 1969, na Ostrowie Lednickim powołano Rezerwat Archeologiczny, którego celem była ochrona dziedzictwa piastowskiego, ocalałego na wyspie. Nadano mu nazwę „Muzeum Początków Państwa Polskiego na Lednicy”, ale w 1975 roku zmieniono ja na „Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy”.

Pierwszy dyrektor Muzeum, Jerzy Łomnicki, po kilku latach pracy i starań, otrzymał w 1974 roku zgodę na lokalizacje parku etnograficznego nad Jeziorem Lednickim (decyzje podejmował ówczesny Wojewódzki Konserwator Zabytków oraz Dyrektor Urzędu Kultury i Sztuki w Poznaniu). Wielkopolski Park Etnograficzny został ostatecznie ulokowany we wsi Dziekanowice.

Plan zagospodarowania przestrzennego oraz projekt działalności muzeum powstały niemal równocześnie. Twórcom zależało na dokładnym odwzorowaniu wyglądu tradycyjnej wsi wielkopolskiej oraz ochronie i prezentacji tradycyjnych, drewnianych i murowanych zabudowań wiejskich, sprzętów domowych i gospodarczych oraz strojów ludowych. Dążono do ukazania obrazu życia codziennego mieszkańców wsi wielkopolskiej. Budynki mieszkalne i gospodarcze, ustawione w zagrodach, rozlokowano dookoła okrągłego placu, na którym centralnie stoi kościół.

1 czerwca 1982 roku Wielkopolski Park Etnograficzny (jako oddział Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy) został oficjalnie otwarty, a symbolicznego przecięcia wstęgi (ze słomy) dokonał prof. dr hab. Józef Burszta w obecności następcy J. Łomnickiego – Andrzeja Kaszubkiewicza. W początkach lat osiemdziesiątych XX w. zgromadzono tu 26 obiekty, ale obecnie jest ich już 53 i kolekcja sukcesywnie powiększa się. Możemy zobaczyć tutaj obiekty architektoniczne przeniesione z różnych części Wielkopolski, m. in. z okolic Cho¬dzieży, Gniezna, Kalisza, Krotoszyna, Leszna, Nowego Tomyśla, Poz¬na¬nia, Trzemeszna, Uniejowa i Witkowa. W Dziekanowicach zobaczymy więc przykłady wszystkich konstrukcji architektonicznych stosowanych w Wielkopolsce: konstrukcje zrębową (wieńcową), sumikowo-latkową oraz szkieletową wypełnianą zarówno szachulcem – gliną i sieczką, jak i cegłą. To ostatnie rozwiązanie – konstrukcja szkieletowa wypełniona cegłą, jest popularnie określane jako mur pruski. Dziekanowice są też miejscem, gdzie możemy zobaczyć przykłady wielkopolskich chałup podcieniowych.

Każda zagroda, w skład której wchodzą: chałupa, stodoła oraz niekiedy obora (dla bydła z częścią przeznaczoną dla koni), chlew i kurnik, jest w pełni wyposażona, dzięki czemu odzwierciedla warunki życia na wsi wielkopolskiej z przełomu XIX i XX wieku. Przy odtwarzaniu wyglądu wsi owalnicy (typowej wsi w tym regionie), muzealnicy nie zapomnieli też o centralnie usytuowanym kościele. W Dziekanowicach stanęła więc drewniana, barokowa świątynia z 1719 roku, pochodząca ze wsi Wartkowice. Do dziś zachowało się jej wyposażanie, m.in. ambona i chrzcielnica oraz osiemnastowieczne polichromie.

Uwagę każdego odwiedzającego Wielkopolski Park Etnograficzny zwrócą zapewne trzy wiatraki, ustawione na wzgórzu. Dwa z nich to wiatraki drewniane – tzw. partlak i koźlak, zbudowane w XIX wieku, trzeci wiatrak to murowany holender. Wszystkie trzy widać niemal z każdego miejsca muzeum. Warto też zwrócić uwagę na najstarszy obiekt muzealny – ponad czterystuletnia, bo pochodząca z 1602 roku, chałupę z miejscowości Zdrój.

Muzeum położone jest w pięknej okolicy: wśród niewielkich wzgórz, nad Jeziorem Lednickim. Zwiedzanie, połączone ze spacerem, na pewno sprawi każdemu nie lada przyjemność. Wędrówka wiejskimi drogami, wzdłuż których na plotach suszą się gliniane garnki i dzbany to estetyczna uczta dla oczu. Zachwycają też przedmioty kryjące się we wnętrzach chałup: np. malowane w kwiatowe wzory, drewniane skrzynie, służące do przechowywania ubrań.

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy udostępnia zwiedzającym także Punkt Etnograficzny w Rogierówku, koło Poznania. Znajduje się tam ośmioboczny wiatrak wybudowany około 1905 roku. Wewnątrz zobaczymy kompletne wyposażenie złożone z maszyn z przełomu XIX i XX wieku.

Warto wybrać się do Dziekanowic (i Rogierówka także), aby na chwilę przenieść się w czasie i zobaczyć jak dawniej żyli mieszkańcy typowej wielkopolskiej wsi.

Monika Egermeier

Informacje praktyczne

1. Adres fizyczny, adres mailowy

2. Dostępność

  • Godziny otwarcia

      Wielkopolski Park Etnograficzny oraz Ostrów Lednicki i Mały Skansen
    • 1.01 – 14.04 - nieczynne
    • 15.04 – 30.04 od 9.00–17.00
    • 1.05 – 30.06 od 9.00–18.00
    • 1.07 – 31.10 od 9.00–17.00
    • 1.11 – 31.12 - nieczynne
    • Poniedziałki: zamknięte
    • Niedziele i święta: czynne od godz. 10.00

  • Ceny biletów

    • Wielkopolski Park Etnograficzny: normalny - 8 zł; ulgowy - 4 zl
    • bilet ogólnomuzealny (WPE oraz Muzeum Pierwszych Piastów): normalny -12 zl; ulgowy - 6 zł
    • Bilet rodzinny ogólnomuzealny: 30 zł
    • Oprowadzanie: 50,00 zł (w języku obcym - 70,00 zł)
    • Lekcja muzealna — od ucznia (opiekunowie bezpłatnie) 5 zł
    • Lekcja w pracowni muzealnej — od ucznia (opiekunowie bezpłatnie) 8 zł
    • (Uczniowie i opiekunowie uczestniczący w lekcjach muzealnych i zajęciach w pracowni nie są zwolnieni od opłat za zwiedzanie ekspozycji, na terenie której odbywają się lekcje oraz zajęcia).
    • Fotografowanie- bez opłaty zdjęcia robione na własny użytek (z wyjątkiem zdjęć ślubnych)
    • Oplata za zdjęcia ślubne (opłata w kasie): wnętrze 100 zł (plener 50 zł)

  • Uwagi o dostępności

    Skansen dostępny dla rodziców z dziećmi.

3. Oferta kulturalno-rozrywkowa

  • Lekcje muzealne

    Przykładowe tematy:

    • Chrzest Mieszka I w świetle ostatnich odkryć archeologicznych na Ostrowie Lednickim
    • Przedmioty luksusowe i codziennego użytku we wczesnym średniowieczu
    • Życie codzienne we wczesnym średniowieczu na podstawie źródeł archeologicznych
    • Kobieta w średniowieczu

    Lekcje etnograficzne:

    • Jak dawniej budowano
    • Praca kowala w kuźni
    • Młynarstwo w Wielkopolsce
    • Tradycyjne gry i zabawy

  • Zwierzęta

    brak danych

  • Pamiątki

    Sklepik z pamiątkami

  • Sesje zdjęciowe

    Opłata za zdjęcia ślubne (opłata w kasie):

    • wnętrze 100 zł
    • plener 50 zł

  • Posiłek regionalny

    brak danych

  • Atrakcje dla dzieci

    brak danych

  • Atrakcje w okolicy

    • Rezerwat Archeologiczny w Gieczu - fundamenty niedokończonego zespołu sakralno-pałacowego z drugiej połowy X wieku oraz relikty kościoła z XI w.
      We wsi Giecz jednonawowy kościół p.w. sw. Mikołaja (XII/XIII w.)
      Rezerwat Archeologiczny
      Gród Piastowski w Gieczu
      Grodziszczko
      63-012 DOMINOWO
      tel. (061) 285 92 22
      www.giecz.pl
      muzeum@giecz.pl
    • Rezerwat Archeologiczny w Grzybowie
      Największe z zachowanych grodzisk w Wielkopolsce. Zabytki prezentowane są na wystawie stałej „Okolice Wrześni w pradziejach i we wczesnym średniowieczu” w Muzeum Regionalnym we Wrześni.
    • Punkt Etnograficzny w Rogierówku
      Pochodzący z 1905 roku wiatrak typu „holender” stoi do dzisiaj w swoim pierwotnym miejscu. Posiada oryginalne wyposażenie z przełomu XIX i XX wieku. Jest wspaniałym obiektem zabytkowym, wartym zobaczenia.
    • Ostrów Lednicki
      Jest to stała wystawa prezentowana w starym spichlerzu.

4. Imprezy

  • koniec marca –topienie marzanny
  • początek maja – majówka – spotkanie z artystami
  • około 1.06 – dzień dziecka
  • początek lipca – żywy skansen – pokaz tradycyjnego rzemiosła, prac domowych i rękodzieła
  • przełom sierpnia i września – pożegnanie lata

5. Dojazd

  • Własnym samochodem

    Z Gniezna droga nr 5 na Poznań. 15 km za Gnieznem są Dziekanowice. Do muzeum kierujemy się tak, jak prowadzą drogowskazy.

  • Pociągiem

    Liczne połączenia na trasie Poznań-Gniezno (zależnie od dnia: do 14 pociągów dziennie) do stacji Lednogóra (34km z Poznania i 17 z Gniezna, odpowiednio ok 38 min i 18 min jazdy), skąd jeszcze ok 2 km pieszo. Na w/w stacji nie zatrzymują się pociągi przyspieszone i Inter-Regio, stąd liczba połączeń do Lednogóry jest mniejsza niż do Gniezna.

  • PKSem

  • Do Dziekanowic dociera zaledwie kilka PKS-ów dziennie: 3 kursy do Poznania, 4 do Gniezna i 2 do sąsiednich wiosek. Dużo łatwiej jest dotrzeć do przystanku "Dziekanowice-skrzyżowanie" leżącego przy głównej drodze nr 5 (liczne połączenia, szczególnie do Gniezna), ale stamtąd do najważniejszej atrakcji wsi - skansenu, jest jeszcze ok 10 min spaceru.
  • Prywatnymi busami

    brak danych

  • Rowerem 

          Do Dziekanowic dotrzeć można korzystając z Piastowskiego Szlaku Rowerowego,     rozpoczynającego się przy głównym poznańskim węźle rowerowym u zbiegu ulic Jana Pawła II i Baraniaka, nad jeziorem Malta. Czas dojazdu szlakiem - w zależności od tempa - ok. 3-4h. Ciekawą opcją może być dojazd pociągiem w jedną stronę - w zasadzie wszystkie składy na w/w trasie to typowe polskie składy elektryczne, z dużym przedziałem rowerowym.

6. Baza noclegowa

  • Agroturystyka

    Gospodarstwo Agroturystyczne - Maria Bazulka
    Dziekanowice, Dziekanowice 3 b
    62-260 Lubowo
    tel. (0-61) 427 49 89 

    Dworek nad Lednicą - Rybitwy 7, 62-261 Lednogóra, tel : 061 427 48 03, mailto:rybitwy7@poczta.onet.pl. 10 miejsc noclegowych nad Jeziorem Lednickim z widokiem na Ostrów,wyposażona kuchnia, grill, parking, możliwość wynajęcia łodzi i kajaku.

    Agroturystyka Barbara Czerniawska, Rybitwy 5/1, 62-261 Lednogóra, tel : 061 427 48 07, [3], mailto:wojtek-mnich@wp.pl. 7 miejsc noclegowych, również w sąsiedztwie jeziora, możliwość wędkowania, wycieczek rowerowych, organizacji ogniska.

    Agroturystyka "U Małgosi" Małgorzata Czerniawska, Rybitwy 5a, 62-261 Lednogóra, tel : 061 427 49 90, [4]. 12 miejsc noclegowych, możliwość pełnego wyżywienia (w tym zywność ekologiczna), miejsce na grill, ognisko, parking

  • Schronisko

    brak danych

  • Pola namiotowe

    brak danych

  • Hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe

    • Hotel Alexandra ***, ul. Radosna 6, 62-010 Pobiedziska, tel : 061 815 22 80,  mailto:hotel@hotelalexandra.pl

    • Motel Frąckowiak, Łubowo 15c, 62-260 Łubowo, tel : 0601 575 228

  • Sale konferencyjne

    brak danych

7. Działalność naukowo-badawcza

Muzeum gromadzi, zabezpiecza i eksponuje przede wszystkim przedmioty związane z życiem i działalnością mieszkańców wsi i miasteczek z obszaru Wielkopolski historycznej.

Warta uwagi jest pozycja: „Rekonstrukcja dawnego budownictwa w rezerwatach i skansenach” pod redakcją Z. Kurnatowskiej (XI tom Biblioteki Studiów Lednickich)

więcej na temat publikacji na stronie: www.lednicamuzeum.pl/muzeum/Wydawnictwa.aspx

8. Informacje dodatkowe

skanseny.net





Więcej zdjęć

 

Pomóż rozwijać etnografię w internecie.

WESPRZYJ NAS